اثرات کشندگی و زیر کشندگی حشره کش های دینوتفوران و تیامتوکسام روی پارامترهای رشد جمعیت بالتوری سبز، (chrysoperla carnea (neu.: chrysopidae، در شرایط آزمایشگاهی

بالتوری سبز، chrysoperla carnea (stephens)، از مهم ترین دشمنان طبیعی آفات است که در بیش تر سامانه های کشاورزی فعال بوده و به عنوان یکی از عوامل کنترل طبیعی در برنامه های مدیریت تلفیقی به کار برده می شود. سمیت حشره کش های دینوتفوران و تیامتوکسام روی لاروهای سن اول بالتوری سبز در آزمایشگاه با شرایط دمایی 1 ± 25 درجه ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی بررسی شد. مقادیر lc50 برآورد شده برای دینوتفوران و تیامتوکسام به ترتیب 382/19 و 880/9 mg ai/l بود که نشانگر سمیت بالای تیامتوکسام روی لاروهای سن اول بالتوری است. برای ارزیابی اثرات زیرکشندگی، لاروهای سن اول بالتوری با lc30 دینوتفوران و تیامتوکسام به ترتیب معادل 532/3 و 692/1 mg ai/l تیمار شدند. نرخ ذاتی افزایش (rm) جمعیت در شاهد و تیمارهای دینوتفوران و تیامتوکسام به ترتیب 185/0، 186/0 و 143/0 بر روز بود. نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) در شاهد، تیمار دینوتفوران و تیمار تیامتوکسام به ترتیب 204/1، 204/1 و 154/1 بر روز محاسبه شد. در شاهد و تیمارهای دینوتفوران و تیامتوکسام میانگین طول یک نسل به ترتیب 77/30، 46/30 و 14/35 و مدت زمان دوبرابر شدن جمعیت به ترتیب 73/3، 72/3 و 82/4 روز بود. مقادیر نرخ خالص تولید مثل در شاهد و تیمارهای دینوتفوران و تیامتوکسام به ترتیب 01/298، 45/278 و 03/155 و نرخ ناخالص تولید مثل به ترتیب 89/459، 08/439 و 42/309 ماده/ماده/نسل بود. تیامتوکسام اثرات منفی غیرکشندگی بالایی روی پارامترهای جمعیت پایدار بالتوری سبز داشت، اما بین تیمار دینوتفوران و شاهد اختلاف معنی داری مشاهده نشد. اگر این حشره کش ها در شرایط مزرعه ای هم نتایج مشابهی داشته باشند، می توان از دینوتفوران در مدیریت تلفیقی آفات استفاده نمود. باوجود اینکه همواره نتایج به دست آمده در آزمایشگاه با شرایط طبیعی مطابقت ندارد، اما این نتایج می تواند به انتخاب حشره کش ها برای مطالعه در شرایط طبیعی و کاربرد حشره کش های مناسب به همراه دشمنان طبیعی در مدیریت آفات کمک کند.